هارد اینترنال و اکسترنال قلب ذخیره‌سازی اطلاعات شما هستند و کوچک‌ترین مشکل در آن‌ها می‌تواند به از دست رفتن فایل‌ها و اطلاعات مهم منجر شود. کند شدن سیستم، ارورهای عجیب یا حتی صداهای غیرعادی از هارد می‌تواند نشانه‌هایی باشد که نباید نادیده گرفته شوند. در این مقاله، با ساده‌ترین و کاربردی‌ترین روش‌های تست سلامت هارد آشنا می‌شویم تا بتوانید قبل از بروز مشکلات جدی، وضعیت دستگاه خود را بررسی کرده و از امنیت داده‌هایتان مطمئن شوید.
چرا تست سلامت هارد اهمیت دارد؟
هارد دیسک مانند قلب سیستم عمل می‌کند؛ همه فایل‌ها و داده‌ها روی آن ذخیره می‌شوند. بررسی دوره‌ای هارد کمک می‌کند تا:
- مشکلات کوچک قبل از تبدیل شدن به خرابی جدی شناسایی شوند.
- از دست رفتن ناگهانی اطلاعات جلوگیری شود.
- عمر هارد افزایش یابد و هزینه‌های تعمیر یا تعویض کاهش پیدا کند.
با انجام تست‌های دوره‌ای، میتوانید آرامش بیشتری داشته باشید و از داده‌های خود مطمئن باشید.
علائم خرابی هارد
نشانه‌های فیزیکی
گاهی اوقات هارد خودش هشدار می‌دهد! صداهای تق‌تق یا کلیک غیرعادی، لرزش بیش از حد و داغ شدن غیرطبیعی از نشانه‌های فیزیکی خرابی هارد هستند. این موارد نشان‌دهنده مشکل در هد یا بخش‌های داخلی هارد هستند و باید جدی گرفته شوند.
نشانه‌های نرم‌افزاری
بعضی مشکلات از طریق سیستم عامل قابل مشاهده هستند:
- کند شدن شدید هنگام باز کردن فایل‌ها یا پوشه‌ها
- نمایش مکرر ارورهای انتقال داده
- شناسایی نشدن هارد توسط سیستم
این نشانه‌ها معمولاً از وجود سکتورهای خراب یا خطاهای منطقی هارد خبر می‌دهند.
روش‌های نرم‌افزاری تست سلامت هارد
ابزارهای داخلی سیستم
- ویندوز (CHKDSK و WMIC): با دستورات ساده میتوانید بدسکتورها و خطاهای منطقی هارد را بررسی کنید.
- مک (Disk Utility): کاربران مک با این ابزار داخلی می‌توانند سلامت دیسک را بررسی کرده و برخی خطاها را رفع کنند.
نرم‌افزارهای تخصصی
ابزارهایی مثل CrystalDiskInfo، HD Tune و HDDScan اطلاعات دقیق‌تری از وضعیت SMART هارد، دما، خطاهای خواندن و نوشتن و سلامت کلی ارائه می‌دهند. این نرم‌افزارها برای کاربرانی که می‌خواهند بررسی حرفه‌ای‌تر داشته باشند بسیار مناسب هستند.
روش‌های سخت‌افزاری تست هارد
برای اطلاع دقیق تر از تست کامل هارد دیسک خود میتوانید:
- کابل SATA یا USB را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
- هارد را روی سیستم یا کیس دیگری تست کنید تا مطمئن شوید مشکل از سخت‌افزار اصلی نیست.
این روش ساده می‌تواند جلوی هزینه‌های اضافی را بگیرد و زمان را صرفه‌جویی کند.
نکات مهم برای نگهداری هارد اکسترنال
هارد اکسترنال به دلیل حمل و نقل بیشتر در معرض آسیب است. در نتیجه هنگام تست:
- از کابل USB اصلی و سالم استفاده کنید.
- هارد را به پورت‌های مختلف سیستم وصل کنید.
- از نرم‌افزارهای تست سلامت سازگار با هارد اکسترنال کمک بگیرید.
بهترین زمان برای تست سلامت هارد
- زمانی که هارد صداهای غیرعادی ایجاد می‌کند.
- وقتی سیستم به طور غیرمنتظره کند می‌شود یا ارورهای ذخیره‌سازی می‌دهد.
- قبل از انتقال داده‌های مهم به هارد.
- به صورت پیشگیرانه، هر چند ماه یک‌بار.
پیشگیری از خرابی هارد
- استفاده از محافظ برق یا UPS برای جلوگیری از نوسانات برق.
- جلوگیری از ضربه و جابه‌جایی ناگهانی هارد.
- کنترل دمای سیستم و هارد.
- بکاپ‌گیری منظم از اطلاعات حیاتی.
جمع‌بندی
تست سلامت هارد اینترنال و اکسترنال کار پیچیده‌ای نیست؛ با چند ابزار ساده و کمی دقت میتوانید وضعیت هارد خود را بررسی کنید. اما اگر نشانه‌های جدی مثل صداهای غیرعادی یا شناسایی نشدن هارد ظاهر شد، بهتر است به مراکز تخصصی مراجعه کنید. پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ با مراقبت درست و بکاپ‌گیری منظم، امنیت اطلاعات خود را تضمین کنید.
